Theo kết quả kiểm tra, đánh giá hiện trạng an toàn đập trong năm 2018 có khoảng 30/73 hồ chứa thủy lợi trên địa bàn tỉnh có hiện tượng sụt lún, xói lở mái thượng, hạ lưu đập, lòng hồ bị bồi lấp khá lớn, cửa cống xả và thiết bị đóng mở xuống cấp rò rỉ, tràn xả lũ bị bong vữa, nứt nẻ hoặc tràn đất tự nhiên có khẩu độ còn nhỏ, khả năng thoát lũ kém, có nguy cơ mất an toàn trong mùa mưa lũ. Phần lớn các hồ chứa thủy lợi vừa và nhỏ đã được xây dựng từ nhiều năm trước, với kỹ thuật thi công còn hạn chế, năng lực tính toán, thiết kế khá củ kỹ; mặt khác, kinh phí duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên còn thiếu và hạn hẹp; vì vậy, nhiều hồ đã bị xuống cấp nghiêm trọng gây nguy cơ mất an toàn và đe dọa đến tài sản và tính mạng của người dân.
Trước tình hình đó, ngày 11/9/2018 UBND tỉnh đã ban hành Chỉ thị số 10/CT-UBND về việc tăng cường quản lý, đảm bảo an toàn đập, hồ chứa nước trên địa bàn tỉnh Quảng Nam; trong đó yêu cầu Thủ trưởng các Sở, ngành, đơn vị, Chủ tịch UBND các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị quản lý hồ chứa thủy lợi, thủy điện thực hiện các công việc khẩn cấp như sau:
- UBND các huyện, thị xã, thành phố: Chỉ đạo thực hiện rà soát, bổ sung, xây dựng kế hoạch, sẵn sàng sơ tán nhân dân theo các cấp báo lũ để chỉ đạo ứng phó; Tổ chức kiểm tra, đánh giá an toàn đập, hồ chứa nước trên địa bàn và lập danh mục các đập, hồ chứa nước hư hỏng, xuống cấp; Cũng cố lực lượng quản lý hồ chứa đủ năng lực, chuyên môn để theo dõi, kiểm tra nhằm phát hiện kịp thời những nguy cơ mất an toàn và có biện pháp xử lý kịp thời; Chủ động bố trí nguồn kinh phí để duy tu, bão dưỡng, sửa chữa, nâng cấp đập, hồ chứa trên địa bàn.
- Các Sở, Ban, ngành: Tăng cường, đôn đốc, kiểm tra hướng dẫn các tổ chức, cá nhân liên quan thực hiện các quy định của pháp luật về quản lý an toàn đập, hồ chứa thủy lợi, thủy điện; kiên quyết xử lý các tổ chức, cá nhân không thực hiện đầy đủ pháp luật về quản lý an toàn đập, hồ chứa thủy lợi, thủy điện; Lập danh mục các đập, hồ chứa nước thủy lợi hư hỏng, xuống cấp gửi Bộ Nông nghiệp và PTNT; Rà soát các dự án thủy điện vừa và nhỏ chưa triển khai thực hiện mà có hiệu quả thấp, ảnh hưởng đến môi trường, xã hội, không đảm bảo phát triển bền vững thì tham mưu, đề xuất UBND tỉnh dừng thực hiện; Kịp thời đề xuất điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung và kiểm tra quy trình vận hành liên hồ chứa trên lưu vực sông Vu Gia – Thu Bồn; Tiếp tục đề xuất UBND tỉnh cân đối nguồn vốn trong kế hoạch vốn đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016-2020 để xử lý đập, hồ chứa thủy lợi xung yếu, cấp bách; tham mưu UBND tỉnh sử dụng ngân sách, địa phương, Quỹ phòng chống thiên tai để thực hiện các biện pháp đảm bảo an toàn, duy tu, bảo dưỡng các đập, hồ chứa thủy lợi; Tổ chức đào tạo, tập huấn và nâng cao năng lực quản lý an toàn đập, hồ chứa.
- Các đơn vị quản lý, khai thác, vận hành hồ chứa nước thủy lợi: Hằng năm phải thực hiện báo cáo hiện trạng an toàn đập, hồ chứa; xây dựng phương án phòng, chống lụt bão; phương án phòng, chống lũ, lụt vùng hạ du trình UBND tỉnh phê duyệt trước ngày 31/8; Tổ chức kiểm tra công trình trước, trong và sau mùa mưa lũ nhằm sớm phát hiện những nguy cơ gây mất an toàn và có biện pháp xử lý kịp thời; Phối hợp với địa phương xây dựng bản đồ ngập lụt trong tình huống xả lũ khẩn cấp và vỡ đập.
- Các đơn vị quản lý hồ thủy điện: Xây dựng phương án ứng phó thiên tai, phương án ứng phó với tình huống khẩn cấp theo quy định; đầu tư trang bị giám sát tự động, hệ thống cảnh bảo lũ, lắp đặt bổ sung các trạm quan trắc khí tượng thủy văn; Nghiêm túc thực hiện quy trình vận hành hồ chứa đãđược phê duyệt; tổ chức, kiểm tra, duy tu, bão dưỡng, sửa chữa và lắp đặt bổ sung hệ thống cảnh báo lũ lụt vùng hạ du; Rà soát, cập nhật, bổ sung, ký kết quy chế phối hợp với các địa phương, các ngành liên quan trong công tác vận hành hồ chứa thủy điện phù hợp với thực tế.
Nguyễn Hướng
